Lengo-de-biòu
Anchusa italica
Boraginaceae
Àutri noum : Lengo-de-buou, Bourràgi-fèr, Bourrage-bastard, Bourrigai-fèr.
Noms en français : Buglosse d'Italie, Buglosse azurée.
Descripcioun :La lengo-de-biòu es uno planto coumuno dins lis ermas e li champ pulèu mena en agriculturo tradiciounalo o bioulougico. Es uno grando planto renadivo di proun peludo que fai de poulìdi flour bluio coulour d'azur.
Usanço :Èi manjadisso cuecho coume de caulet. Proche dóu bourrage, a quàsi li mémi prouprieta. Apasimo li mau de vèntre e d'estoumac (tisano de 60 g de flour e de fueio, 20 mn, 4 tasso pèr jour) e lou tussi (tisano de flour seco, P. Lieutaghi, op.cit. p. 124).
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Anchusa
Famiho : Boraginaceae
Ordre : Ordre pas nouma
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Meissoun
- Champ
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Anchusa italica Retz., 1779
Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753